Chane Kurmure

     सुनीता  विल्यम्स  ... ती परत आल्यापासून माझ्या डोक्यात विचारांचं थैमान सुरू आहे ...ती कोण आहे... ?... एक दुर्दम्य आशावाद ... का विश्वास ... मग तो देवावर किंवा आपल्या विज्ञाननिष्ट विचारांवर, आपल्या सहकाऱ्यांच्या कर्तबगारीवर, हुशारीवर ? ... का मन भारून टाकेल , अशा आत्मविश्वासावर - conviction वर ... ?    ह्यातलं काय आहे तिच्यात ?    कशाची बनली आहे ती ?    माणसासारखी माणूस, स्त्री सारखी स्त्री ...मग कुठल्या का वंशाची , देशाची असेना ...का कुठल्या धातूने , कुठल्या तरी अतिमानवी इच्छेने, ध्येयाने किंवा अफाट, अचाट शक्तीने घेतलेलं मानवी रूप ?  .... काय आहे ती ?     ती आठ दिवसांकरता अंतरिक्षात गेली space station वर.   आपण हे असं बोलतो, इतकं सहजतेने ... जसं काही पुण्याहून मुंबईला गेली ... नोकरीला ... सकाळी जाऊन संध्याकाळी परत येणार असं ... आणि तिथे अडकली ... जसं काही , मुंबईत पाऊस पडल्यावर लोकल बंद पडाव्यात ... आणि मग   ... मग काय ?   किती गदारोळ होतो त्याचा, social media काय, न्यूज काय, पेपर...

      नुकतीच एका कार्यक्रमाला जाऊन आले.   मैत्रिणीच्या मुलीच्या डोहाळजेवणाला असेल.   त्यामुळे सर्व बायकांचं राज्य होतं.  आम्ही मैत्रिणी एका बाजूला बसलो होतो आणि बाजूला तरुण मुलींचा मोठा ग्रुप होता.   मस्त दंगा चालला होता, अगदी मोकळेपणानी, आणि मुलींचा मोकळेपणाने दंगा म्हटलं की काय काय बोलणं चालू असतं, ते न विचारलेलं - न सांगितलेलं बरं  ...      तेव्हा , चिडवाचिडवीमधे आता पुढचं डोहाळजेवण, बारसं कुणाकडे ? ... असा 'passing the parcel' चा खेळ चालू होता - बोलून खेळायचा ... मधेच कुणाचं तरी नाव आलं. छान नटून थटून ,  गळ्यात मोठ्या काळ्या मण्यांची माळ घालून बसलेली मुलगी .  ती पटकन म्हणाली, "अगं, लग्न तर होऊ दे आमचं. मग बघू. " ...   " म्हणजे ?"...   "अगं मावशी, आम्ही सध्या live-In relationship मधे आहोत ... आमचं जमलं, तर लग्न, नाहीतर तata, bye-bye... nice to have met you  ... "    'ऑ '?! ... माझा 'आ ' च  राहीला !    असं खरंच , actually  असतं ? फक्त गोष्टी  लिहि...

      आंतरराष्ट्रीय महिला दिवस ... नेमेचि येतो मग पावसाळा ... शब्दशः ...' नेमेचि' ह्या शब्दात त्याचं दरवर्षी येणं, आणि 'पावसाळा' ह्या शब्दात, सगळ्यांना येणारं अश्रूंचं भरतं ... पावसाळा  ... तात्पुरता ... मग शेफाली शहा म्हणते तसं, सगळं नेहमीचं ... गुलाबी, अश्रूमय, थापेबाजी, ... एक दिवस मखरात बसवायचं, अन् दुसऱ्या दिवशी ... ये रे माझ्या मागल्या  ...      पण आज आठवण होतेय ती माझ्या आयुष्यात आलेल्या सर्व जणींची, ज्यांनी माझं आयुष्य घडवलं ... आणि बिघडवलं ही  ... कुणाला वंदू अन् कुणाला निंदू ... पण गोष्ट आहे , ती माझ्या सर्वात जुन्या पूर्वजाची ... जिला मी खरं खरं पाहीलं ... ती माझी पणजी ... तसं पाहीलं , तर ती सामान्य स्त्री होती, पण ती कधी 'असामान्य' झाली,  ते नंतर केव्हातरी कळलं ...      इस्लामपूर मधे १८८३ च्या आसपास जन्मलेली आणि वयाच्या दहाव्या वर्षी लग्न होऊन पटवर्धनांच्या घरात आलेली मुलगी... लिहिता वाचता येत होतं ... यजमान त्यावेळी डॉक्टर होते. काही वर्षांनी , दोन-चार कुटुंबांबरोबर हे दोघे दोन मुलांना, म्हणजे , माझ्या आजीला आ...