दृष्टीकोन

    कॉलेजमधली एक झोपाळू दुपार. प्रोफेसर शिकवत होते. मधल्या सुट्टीनंतरचा तास असल्यामुळे  सगळेच पेंगुळलेले. कोणी कॅन्टीनमध्ये बटाटेवडा आणि कट-चहा पिऊन आलेले, तर कोणी आमच्यासारख्या डबा घरी विसरून आल्यामुळे भुकेनी व्याकूळ झालेल्या. कोणाची भलतीचकडे तंद्री लागलेली आणि काही व्यथित जीव जग हे असार आहे ह्या मोडमधे . 

        आणि मध्येच सरांच्या एका वाक्याने खडबडून जाग आली.     "after all, perception is what makes your life ..."     

" makes what ? good, bad, ugly का interesting ...?  interesting to whom ? " 

"... it depends ... upon your view ..."     सर बोलत होते आणि माझ्या मनाच्या कोलांट्या उड्या !    

बघू, point to note, कळेलच आपल्याला ... view म्हणजे तुमचा दृष्टिकोन .... डोळ्याला दिसतो तो वेगळा आणि मनाला वाटतो तो वेगळा ! पण शेवटी मनाला जे वाटतं तेच पटतं !! तुमचं perception !!!....

     मनांत तो शब्द अडकला आणि त्याचे वेगवेगळे रंग, छटा दिसायला लागल्या !  आपला view एक, अन दुसऱ्याचा दुसराच ! आणि प्रत्येकाला आपलाच view खरा वाटतो. एक दिवस मुलांशी गप्पा मारत असतांना, धाकटा बोलून गेला, अगं माझं perception असं आहे. आणि माझ्यासाठी तेच खरं आहे. ते बदलू ही शकतं ! त्याचा तुम्ही अध्यात्माच्या पातळीवर विचार करू शकता किंवा अगदी छोट्या छोट्या गोष्टीत .मुलांच्या मनात तर काय काय असेल !!!

    मुलं लहान असतांनाची गोष्ट. मोठा मुलगा म्हणाला, "आमचा गुरुप्रसाद कसला छान player आहे !  तो रणजीमधे वगैरे खेळायला जाईल बघ !  उद्या बघ तो कसा ठोकतो ते.  उद्या  क्रिकेटची  interschool match आहे  under 14 - men."    

"under-14 मेन ?"   

" under 14 मुलांना men म्हणतात ?  त्याच्या मते 'हो'.  त्याला तसंच वाटतं - दिसतं  मनात !

    ह्या उलट धाकटा. तो अतिशय विचार करून, पडताळून कोणावरही अन्याय होणार नाही ह्याकडे लक्ष देत बोलतो. पण त्याची मतं खूप पक्की असतात, त्याच्या मनात.  आणि ती तो स्पष्टपणे मांडतोही. एकदा असं झालं की एका बाईंचा फोन आला की मुलीला ट्यूशनला पाठवायचं आहे, चौकशी करायला येईन वगैरे . तासाभरानी मी अंघोळीला गेले असतांना बेल वाजली. त्याने दार उघडलं आणि येऊन मला म्हणाला,  "एक बाई आलीय".   आता त्याच बाई असणार असं वाटलं अन त्याला म्हटलं, "अरे, त्यांना या बसा म्हण, फॅन लाव, पाणी विचार."    तो जोरात 'ह्यॅ ' म्हणून त्याच्या खोलीत गेला. मी कशीबशी अंघोळ उरकून आले. तर बाहेर एक नववी - दहावीतली मुलगी!  मी तिच्याशी बोलले वगैरे, अन् मग त्याला धरलं. 

"काय रे, ती काय बाई होती  का ?  बाई काय, एवढीशी मुलगी ना "  तर तो म्हणाला, "ती बाईच नाहीये का ?"     मग नवऱ्याने explain केलं, "अग तो आता 'hate girls' ह्या phase मधे आहे. पण तसं करणं म्हणजे सगळ्या स्त्रीजातीवर अन्याय. म्हणून त्याने सगळ्यांना  'बाई'  कॅटेगरीत  घालून टाकलं .     ३ वर्षांची पण बाई, आणि ९३ वर्षांचीही बाईच !  अजूनही तेच आहे. नाही म्हणायला थोडासा / किंचितसा बदल आहे. त्याची बायको बाईच आहे ... पण छोटीशी बाई  !!! 

    ह्या perception ची पण कमाल  हं !  ते कितीही लहानपणी येऊ शकतं !  आणि मनात बसतं , नव्हे 

ठसतं !  माझ्या नातीची एक अतिशय लाडकी बाहुली आहे, नाव लोला !  आम्ही त्यांच्याकडे गेलो की सगळ्यांसारखं तिला पण Hi  म्हणावं लागतं ! जेवतांना तिला टेबलवर जागा ठेवावी लागते. रात्री ती कपडे बदलून night suit  घालून झोपते. धाकट्या नातवाने तिला वेणी धरून उचललेलं हिला चालत नाही. एकदा खेळतांना  public मधे म्हणजे सगळे असतांना नातवाने चुकून तिचा म्हणजे बाहुलीचा फ्रॉक  ओढला. नात अतिशय संतापली. आपली बाहुली उचलत, त्याला खूप रागवली, स्वतःच्या डोळ्यात पाणी येईस्तोवर !     नंतर राग शांत झाल्यावर मला म्हणाली, 

 "ह्याचा एकच प्रॉब्लेम आहे आजी ... त्याला माझी लोला बाहुली वाटते ..."