घासाघीस
मला बाजारात जायला मुळीच आवडत नाही. एकतर मला हवी ती वस्तू नसण्याचीच शक्यता जास्त असते. आणि मिळालीच तर मला घासाघीस अजिबात जमत नाही. १०० रुपयांची वस्तू ९८ ला मागतांना मला फार अपराधी वाटतं . मग तो AC लावलेल्या दुकानातला असो, नाहीतर नेहेमीचा . फुटपाथ वरच्या किंवा छोटेखानी दुकानात , किंवा हातगाडीवाल्यांशी घासाघीस म्हणजे अगदी बंगाली सिनेमातली पिळवणूक वाटते. पुष्कळदा त्याने 'चिल्लर नाही ताई' असे म्हंटले की , मी वरचे पैसे सोडून देते आणि मग त्यावर दोन दिवस विचार करत बसते.
राज कपूरच्या एका सिनेमात असा एक सीन आहे की तो खेडेगावातला मुलगा काहीतरी विकत घेत असतो. ती बाई म्हणते, " ३ आण्याला ४". तर हा म्हणतो, " माई, मला ४ आण्याला ३ देतेस का ?" विकणारी बाई म्हणते, " भोळं आहे गं पोरगं !" मला कोणी भोळी - भाबडी म्हणणार नाहीत, पण 'ढ' नक्की म्हणत असतील !
घासाघीस करण्याची माझी आठवण म्हणजे मी लहान असतांना आमच्याकडे एक बोहारीण यायची. तिचं नाव अनसूया, पण तिला सगळे 'अण्णी' म्हणत. तिची ' भांडी sss य ' अशी हाक ऐकली की आई रुसायचीच ! "आली माझं डोकं खायला "! मी म्हणायची, " तिला सांग ना जायला ." तर ते ही नाही ! आणि मग त्या दोघींची मॅच सुरु व्हायची ! आई ४ कपडे समोर ठेवायची, की ती एक छोट्यातलं छोटं बुडकुलं समोर ठेवायची ! मग एकतर आई अजून एखादा ठेवायची त्या ढिगावर किंवा कपडे आपल्याकडे ओढून घ्यायची ! की अण्णी तो गठ्ठा आपल्याकडे ओढत जरासा मोठा कुंडा किंवा गडू समोर ठेवायची ! असं मागे पुढे करत करत तासाभरानी आई तिला हवा तो डबा आणि ही तिला हवे तेवढे कपडे घेऊन, लोटीभर पाणी पिऊन जायची. दोघीही खूष ! कोण जिंकलं, कोण हरलं ? ... त्यांचं त्यांच जाणे !...
आजकाल लोकं 'shopping' ला जास्त आणि 'बाजारात' कमी जातात. कधी - मधी येणाऱ्या सणाची तयारी करायला जायचं आणि फुलं - पानं विकणाऱ्यांशी bargaining ! त्या १० - २० रुपयांनीं आपल्याला खरं तर काहीही फरक पडणार नसतो. त्यांना मात्र नक्कीच पडतो ! आणि लुटेनात का एक दिवस, त्यांचाही सण गोड होऊ दे ! त्यांच्याशी भाव करणं मला आवडत नाही. कमी पैसे मिळाल्यावर त्यांचा पडलेला चेहेरा मला पाहवत नाही. मला फुलं देतांना ती बाई छान पैकी हसली की मला खूप बरं वाटतं !
एक मजेशीर आठवण ! एकदा मुलाच्या लग्नाच्या निमित्ताने आहेराचे शर्ट आणायला गेले होते. आपलं नेहेमीचंच दुकान. " शर्ट दाखवा ". " साईज ? ... बजेट ?... फुल का हाफ ? ... कोणता ब्रँड ?..." किती प्रश्न. " अहो, तुम्ही दाखवा तर खरं ..." मला जरा चिडायलाच झालं. " असा कसा मॅडम, काय पाहिजे ते कळला तर बरा . नाहीतर आख्खा दुकान खाली काढल्यावर तुम्ही म्हणेल, आवडला नाय ... " दुकानदार म्हणाला. पुढे काही न बोलता मी बाहेर पडले....
थोड्या वेळाने घरी परत निघतांना उगीच रुखरुख लागली, आपल्याला छान खरेदी जमतच नाही. शर्ट आणायला म्हणून निघाले आणि तेवढं सोडून इतर नको त्या वस्तू घेऊन आले. २ - ३ चपलांचे जोड, एक टिकल्यांचा ' पॅक ', दोन पायपुसणी , आहेराच्या साड्यांमधे घालायला हातरुमाल ... ही काय खरेदी झाली ? घरी पोहोचेपर्यंत त्यात मेथीच्या जुडीची भर पडेल. नुसता वेळेचा आणि पैशाचा अपव्यय. आता वेळ तर वाया गेलेलाच होता. घासाघीस कुठेच न जमल्याने पैसा ही . आता ह्यापुढे तरी जरा वाचवू असं म्हणून बसने घरी जायचं ठरवलं.
बस सुटायला दहा मिनिटे होती. खिडकीची सीट पण मिळाली. जरा हुश्श करते तर एक बाई लाटणी विकायला आली. शंकरपाळ्यांची लाटणी, वीस रुपयाला एक. काय मस्त ! एकदम नवीन आयडिया ! एकदा असं फिरवलं आणि एकदा तसं फिरवलं की झालं. ते आयत्या वेळी कातणं शोधणं, घासणं, आणि त्या रेघा पाडणं, ... आणि प्रत्येक शंकरपाळ्याचा वेगळा आकार ... असलं काही नकोच ! खूप घ्यावंसं वाटलं, पण २० रुपये जरा जास्त वाटताहेत ... बराच विचार करून तिला म्हटलं, " वीस - बीस काही नाही, पंधरा नी दिलीस तर तर सहाही घेईन ..."
... अजून ती लाटणी माझ्या जवळ आहेत. दिवाळीत हवी असतील, तर खुशाल घेऊन जा ...
... अगदी चकट - फू ...!
Comments
Post a Comment